Tłumaczenie umów, zwłaszcza z języka angielskiego na polski, to zadanie wymagające nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także wiedzy z zakresu prawa i praktyki handlowej. Jest to proces mający istotne znaczenie dla międzynarodowej współpracy biznesowej oraz dbania o poprawną implementację postanowień prawnie wiążących stron. Dlatego też kluczowe jest, aby pamiętać o kilku elementach charakterystycznych dla tłumaczenia tego rodzaju dokumentów.
W niniejszym artykule przyjrzymy się kluczowym aspektom tłumaczenia umów handlowych, takim jak terminologia czy nomenklatura. Omówimy również różnice między systemem common law a prawem cywilnym oraz wyzwaniom związanym z tłumaczeniem klauzul specjalistycznych i narzutów czasowych. Na koniec powiemy też o roli profesjonalnych tłumaczy i konsultantów prawnych w procesie przekładu umowy.
Jednym z głównych czynników wpływających na jakość tłumaczenia umowy, podobnie jak w przypadku innych tekstów specjalistycznych, jest stosowanie właściwej terminologii oraz nomenklatury. Oznacza to, że tłumacz musi znać i stosować odpowiednie terminy prawne oraz pojęcia handlowe obowiązujące w danym kraju, preferując skonkretyzowane sformułowania zamiast ogólników.
Kontekst to jednak nie tylko strona językowa. Ważne jest także adekwatne ujęcie struktury umowy i zachowanie hierarchii informacji. Warto dbać o jednolitość formatowania i stylu – zarówno pod względem typograficznym, jak i kompozycji tekstu – aby ostateczny przekład był spójny i łatwy w odbiorze.
Tłumaczenie umów handlowych wymaga także umiejętności analitycznych. Tłumacz musi potrafić właściwie rozpoznać istotę poszczególnych klauzul oraz ich wzajemne powiązania, a ponadto poznać cel zawarcia konkretnej umowy. Dzięki temu możliwe jest znalezienie najbardziej odpowiednich sformułowań z punktu widzenia prawnego i handlowego.
Innym kluczowym aspektem tłumaczenia umów handlowych jest zrozumienie różnic między systemami prawnymi krajów uczestniczących w transakcji. Tłumacz angielskiego musi być świadomy tego, że posługując się angielskim jako językiem źródłowym dokumentu, może napotykać na różnorodne wyrażenia i konstrukcje prawne biorące swoje źródło w systemie common law.
Reprezentujący kultury prawnicze zasadniczo inne od kontynentalnego prawa cywilnego, system common law charakteryzuje większa elastyczność oraz specyficzna tradycja oparta na precedensach. Warto dbać o to, by podczas tłumaczenia umów nie wprowadzać do polskiej wersji rozwiązań obcych dla naszego porządku prawnego.
Na szczęście wiele zagadnień w zakresie międzynarodowych umów handlowych zostało uregulowanych przez wiele organów legislacyjnych na poziomie międzynarodowym. Wśród nich należy wymienić Konwencję Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG).
Tłumaczenie umów handlowych może być procesem wymagającym szczególnej uwagi zarówno ze względu na zawarte w nich klauzule specjalistyczne. Klauzule te dotyczą zwykle spraw właściwości sądownictwa, postępowania sądowego czy alternatywnego sposobu rozstrzygania sporów. Ponadto, terminy zawarte w umowach są często określane w systemie angielskim np. dni robocze (working days), co musi zostać przetłumaczone adekwatnie tak, aby obie strony zrozumiały warunki.
Nierzadko tłumacz może napotkać na inne wyrażenia o specjalistycznym znaczeniu, takie jak „force majeure” czy „liquidated damages”. Warto przy tym pamiętać, że tłumaczenie tego rodzaju zwrotów nie zawsze jest dosłowne i czasem wymaga od tłumacza pewnej dozy interpretacji.
Przekładanie umowy nie tylko stanowi wyzwanie dla tłumacza ze względu na jej złożoność językową oraz prawno-handlową. Prace nad tekstem muszą być prowadzone szybko i efektywnie, ponieważ potencjalne opóźnienia mogą wpłynąć negatywnie na działalność obu stron. Tym samym tłumacz umów poddawany jest podwójnej presji – jakości przekładu i terminowości wykonania pracy.
Wobec powyżej opisanych wyzwań – zarówno w zakresie znajomości terminologii i nomenklatury prawniczej, jak też właściwego ujęcia kontekstu prawnego i specjalistycznych klauzul – niezbędna staje się współpraca z profesjonalnymi tłumaczami oraz konsultantami prawnymi, którzy zapewnią odpowiednie wsparcie na każdym etapie procesu tłumaczenia umowy.
Ustalenia ekspertów potwierdzają, że optymalną formą projektowania umów w dwóch lub więcej językach jest wspólne opracowanie tekstów przez tłumacza oraz doradcę prawnego. Dzięki temu znacznie wzrasta szansa na to, że strony będą mogły liczyć na dobry przekład z punktu widzenia formalnego, treściowego i stylistycznego.
Pamiętajmy jednak o tym, że doświadczenie w pracy nad umowami odgrywa kluczowe znaczenie zarówno dla tłumacza, jak i prawnika. Warto więc upewnić się przed rozpoczęciem projektu, czy osoby wspomagające nasze działania posiadają stosowne kompetencje oraz dotychczasowe osiągnięcia w tego rodzaju przedsięwzięciach.
Warto podkreślić wyjątkowe miejsce znajomości prawa międzynarodowego czy lokalnych systemów prawnych przy opracowywaniu tego typu dokumentów. Podejmując decyzję o skorzystaniu z usług profesjonalnego tłumacza oraz doradcy prawnego, warto więc sprawdzić, jakie konkretnie umiejętności oferują te osoby, aby upewnić się co do ich świadomości różnic między różnymi systemami prawnymi i dostosowania tłumaczenia do specyfiki danego przypadku.